لوله مانیسمان چیست + انواع و 4 کاربرد

یکی از پرکاربردترین مقاطع فولادی که در بسیاری از صنایع مورد استفاده قرار می‌گیرد، لوله‌های فولادی هستند. لوله‌‌ها که مقاطعی استوانه‌ای شکل می‌باشند، خود تحت فرآیندهای مختلف تولید قرار می‌گیرند و انواع گوناگونی از لوله را حاصل می‌شوند.

لوله مانیسمان یکی از همین انواع است که به علت برخورداری از مشخصات فنی خاص، در صنعت از آن استفاده بسیاری می‌شود. در این مقاله قصد داریم ضمن معرفی این مقطع فولادی، به بررسی چگونگی تولید، انواع و موارد استفاده آن در صنعت بپردازیم. تا انتهای مطلب با ما همراه شوید.

لوله مانیسمان چیست؟

لوله‌های فولادی به‌طور کلی در 2 نوع درزدار و بدون درز تولید می‌شوند. تولید لوله‌های فولادی درزدار با انواع روش‌های جوشکاری صورت می‌گیرد. در مقابل نیز لوله‌های بدون درز وجود دارند. لوله مانیسمان فاقد جوشکاری و هر نوع اتصال دیگر می‌باشد.

به همین علت در مقایسه با لوله‌های درزدار مقاومت بسیار بالایی دارد. به همین دلیل از این لوله در صنایع گوناگون و برای جابجایی مواد حساس و مهم، و یا موادی که نشت آن خطرناک است، استفاده می‌شود.

لوله مانیسمان به انگلیسی چه نام دارد؟

لوله‌های مانیسمان یا بدون درز به انگلیسی mannesmann pipe نامیده می‌شوند.

تفاوت لوله مانیسمان و درزدار چیست؟

این دو لوله در میزان مقاومت و استحکام، میزان تحمل در برابر فشار، روش تولید، مقاومت نسبت به شرایط خوردگی، سرعت اجرا، قابلیت اتصال به تجهیزات، شکل ظاهر و ابعاد، دارای تفاوت می‌باشند.

تاریخچه لوله مانیسمان

نام این لوله برگرفته از اسم مخترع لوله‌های بدون درز است و به برادران آلمانی در سال 1885 باز می‌گردد، که برای اولین بار موفق به کشف روش تولید لوله‌های بدون درز شدند. رینهارد و مکس مانیسمان دو برادر آلمانی بودند که چون کشف لوله مانیسمان توسط آن‌ها صورت گرفت، نام مانیسمان بر روی این لوله باقی ماند.

نحوه تولید لوله مانیسمان

در ابتدا با توجه به سایز و سفارش درخواستی مشتری، شمش یا مقاطع چهارگوش فولادی انتخاب شده و در سایز‌های مشخص برش می‌خورد. سپس شمش به کوره پخت فرستاده شده، تا در آن‌جا به درجه حرارتی که از قبل تعیین کرده‌اند برسد و قابلیت شکل‌پذیری پیدا کند.

در مرحله بعد شمش را از میان دو غلتک عبور می‌دهند تا حالت گرد و دایره وار به خود بگیرد. در حین عبور شمش برای سوراخ زنی و شکل گیری شمش، سنبه‌ای نوک تیز داخل شمش فرو می‌کنند. در مرحله بعد با کمک دستگاه مخصوص، فولاد گرم برای دومین دفعه از میان غلتک‌ها رد شده، تا لوله گردتر و طول لوله بیش‌تر شود.

مهم ترین قسمت در ساخت لوله مانیسمان شلیک سنبه است. به این شکل که سنبه‌ای با طول 12 متر را به داخل شمش ارسال می‌کنند. اگر لوله به وجود آمده انحراف یا تاب داشته باشد، مشکل را برطرف کرده و آن را صاف می‌کنند.

در ادامه سمبه‌ای که درون لوله بود خارج می‌شود. سپس، ابتدا و انتهای لوله را به صورت گرد درمی‌آورند و با تحت کشش گذاشتن آن، لوله را به سایز مورد نظر درمی‌آورند. نهایتا پس از تکمیل کار، لوله را سرد کرده و کیفیت آن را تست می کنند.

سرانجام بعد از روغن کاری لوله به جهت مقابله با خوردگی، آن را به انبار فرستاده تا برای دسته‌بندی و ارسال به مشتریان آماده شود. لوله‌های موجود در بازار غالبا در دو سایز 6 و 12 متری می‌باشند.

انواع لوله مانیسمان کدام است؟

لوله فولادی مانیسمان خود در انواع مختلفی به تولید می‌رسد که شامل انواع زیر می‌باشد:

• رده 20

ضخامت این لوله میان 2 تا 6 میلی‌متر و سایز آن در حدود 2.54 تا 30.48 سانتی‌متر است. وزن این لوله تا حدود 300 کیلوگرم متغیر خواهد بود.

• رده 40

سایز این لوله همانند نوع قبل و ضخامت آن مابین 2 تا 10 میلی‌متر می‌باشد. وزن این لوله از نوع قبل بیش‌تر و در مواردی به 500 کیلوگرم نیز می‌رسد.

• رده 80

این لوله از لحاظ سایز تنوع بالایی دارد و وزن آن در بازار میان 9 تا 150 کیلوگرم متغیر است. ضخامت این محصول میان 3 تا 9 میلی‌متر متغیر است.

• رده 120

وزن این محصول، در مقایسه با ضخامت زیاد آن تا حدود 700 کیلوگرم نیز می‌رسد و سایز و ابعاد بر اساس درخواست مشتری، متعدد خواهد بود.

• رده 160

این لوله، بالاترین رده‌ی لوله‌های مانیسمان است که با وزنی بسیار زیادتر از دیگر انواع به بازار عرضه می‌شود. این لوله در صنایع خاصی مورد استفاده قرار می‌گیرد.

لوله مانیسمان رده 40 چیست؟

لوله‌ مانیسمان رده 40، با نام‌های لوله‌ی رده 40 بدون درز و  sch40 نیز در بازار آهن آلات بکار می‌رود. معمولا لوله‌های رده‌ 40 به بالا، برای موارد با حساسیت بالا و فشار خیلی زیاد، همچون پتروشیمی هستند. به علت استحکام بالا و عدم وجود درز در لوله‌ مانیسمان رده 40، از آن در خطوط آتش‌نشانی یا برج‌ها استفاده می‌کنند. در میان این رده‌های لوله‌ مانیسمان، رده‌ 40 و 80 مصارف ساختمانی دارند، اما استفاده از لوله‌ مانیسمان رده 40 معمول‌تر می‌باشد.

مشخصات فنی لوله مانیسمان چیست؟

در حال حاضر تهیه لوله‌های مانیسمان در داخل کشور از کارخانه‌های داخلی و خارجی صورت می‌گیرد اما همه آن‌ها مشخصات فنی یکسانی دارند که از استاندارد ساخت ASME B36.10 برای لوله‌های فولادی و استاندارد ساخت ASME B36.19 برای لوله‌های استیل بهره می‌برند.

طبق این استانداردها برای هرکدام از ویژگی‌ها و مشخصات لوله‌های مانیسمان بازه‌ای تعریف شده که محصول نهایی لازم است از آن تبعیت کند. یکی از این ویژگی‌ها فشار کاری لوله است. فشار کاری لوله‌های مانیسمان با توجه به سایز، ضخامت و دمای کاری آن تعریف می‌شود.

آلیاژ های پرکاربرد در لوله مانیسمان به شرح زیر است:

• ASTM A106 که برای استفاده در موارد با دمای بالا مناسب است.
• ASTM A179 که دارای کربن کم‌تری بوده و اغلب برای کندانسرها استفاده می‌شود.
• ASTM A192 و معمولا برای دیگ‌های بخار مورد استفاده قرار می‌گیرند.
• GB 3087 که معمولا برای بویلر‌ها کاربری دارند.

هر شاخه لوله مانیسمان چند متر است؟

به‌طور معمول لوله‌های بدون درز مانیسمان در شاخه‌های 6 متری تولید و عرضه می‌گردند؛ با این وجود متناسب با نوع کاربرد و نیاز سفارش دهنده، در ابعاد و اندازه‌های مختلف امکان ساخت دارد.

کاربرد لوله مانیسمان چیست؟

قبلا ذکر کردیم که لوله مانیسمان همان لوله بدون درز است و به همین علت مشکلات لوله‌های درزدار را ندارد.
لوله مانیسمان به دلیل مقاومت بسیار بالای خود طرفداران زیادی دارد. مصرف این لوله در مناطقی که فشار زیادی به لوله وارد می‌شود بهترین گزینه است. موارد استفاده این مقطع فولادی به شرح زیر است:

• استفاده در صنعت نفت و گاز برای انتقال مواد
• مبدل‌های حرارتی و گرمایی
• استفاده برای انتقال آب و مصارف کشاورزی
• کاربرد در صنعت نیروگاه و خطوط فشار قوی

کاربرد لوله مانیسمان درمقایسه با دیگر لوله‌ها کم‌تر است. قیمت این لوله نیز به نسبت سایر لوله ها بیشتر می باشد. با این حال به دلیل مقاومت بالای این لوله، مصرف آن در صنایع حساس بسیار زیاد است. لوله مانیسمان برای خطوط فشار قوی، نفت و گاز، هیدرولیک کاربرد زیادی دارد.
از لوله‌های بدون درز استیل، در صنایع غذایی و دارویی نیز استفاده می‌شود.

آخرین نکته آن‌که اگر ماده‌ای که قصد انتقال آن را دارید، از اهمیت بالایی برخوردار است و یا اگر نشت مواد داخل لوله، مشکل آفرین است و قیمت بالایی دارد، توصیه می‌شود برای انتقال از لوله مانیسمان استفاده کنید.

فاکتورهای اثرگذار بر قیمت لوله مانیسمان چیست؟

به‌طور کلی همان‌طور که پیش‌تر اشاره شد، این لوله نسبت به سایر انواع این مقطع، قیمت بالایی دارد. با این وجود عواملی همچون قیمت مواد اولیه، نوع و رده لوله مانیسمان، ضخامت، وزن، هزینه‌های حمل و نقل، کارخانه تولیدکننده، نوسانات ارز و تورم، میزان عرضه و تقاضا و غیره بر قیمت تمام شده این لوله اثرگذرا خواهند بود.

جمع بندی

لوله‌های فولادی در انواع مختلفی تولید می‌شوند و در دو گروه لوله‌های بدون درز و لوله‌های درزدار قرار می‌گیرند. در لوله‌های درزدار امکان ترک‌خوردگی و آسیب‌دیدگی از قسمت جوش شده زیاد است. درحالی که در لوله‌های بدون درز این مشکلات وجود ندارد. لوله‌های بدون درز که با نام لوله‌های مانیسمان شناخته می‌شوند، استحکام و مقاومت بالایی داشته و مشکلات لوله درزدار را ندارند. در این مطلب به توضیحاتی در خصوص لوله مانیسمان، روش تولید و کاربرد آن پرداخته‌ایم که مطالعه آن، اطلاعات مفیدی در اختیار همراهان گرامی قرار می‌دهد.

منبع(Resource): Mannesmann Line Pipe GmbH

سوالات متداول