لوله اسپیرال از جمله لوله‌های پرمصرف در بازار آهن آلات است و جزو لوله‌های درزدار به حساب می‌آید. لوله اسپیرال در صنایع متعددی مانند صنعت نفت و گاز مصرف می‌شود و برای تولید آن کویل فلزی را به لوله آهنی، که دارای یک درز مارپیچی 4 لایه‌ای می‌باشد، تبدیل می‌کنند. در ادامه مطلب افزون بر بررسی کامل روش ساخت این لوله، به معرفی انواع و ویژگی‌ها و پاسخ به این پرسش که لوله اسپیرال چیست، خواهیم پرداخت. با ما همراه باشید.

لوله اسپیرال چیست؟

لوله اسپیرال به لوله های فولادی نورد گرم و مارپیچی گفته می شود، که در اندازه های ۸ تا ۱۲۰ اینچ تولید می شوند.
درون لوله اسپیرال به شکل صاف و یکپارچه در می آید تا از اصطکاک و مشکلات بعدی جلوگیری شود. و فقط یک درز به اندازه طول لوله بر روی سطح رویی آن ایجاد می شود.

لوله فولادی چیست؟

لوله اسپیرال در مقایسه با لوله جوشی در مقابل شکستگی با دوام تر است. شیاری که روی لوله وجود دارد باعث افزایش مقاومت لوله می شود. مهمترین مرحله در تولید لوله اسپیرال فرایند جوشکاری است. چون میزان استحکام لوله به آن بستگی دارد.

انواع لوله اسپیرال کدام است؟

انواع لوله‌های فولادی اسپیرال با توجه به نوع کیفیت به سه دسته واجد شرایط، ترمیم شده و غیرقابل استفاده تقسیم می‌شوند که ویژگی هر کدام را در ادامه بررسی خواهیم کرد:

  • واجد شرایط– لوله‌هایی که کیفیت آن‌ها با استانداردها و شرایط فنی مطابقت دارد.
  • ترمیم شده– لوله‌هایی که کیفیت‌شان مطابق با استاندارد و شرایط فنی پذیرش نیست اما قابلیت تعمیر دارند.
  • غیرقابل استفاده– لوله‌هایی که از لحاظ ظاهری و کیفیت، مناسب نیستند و حتی پس از تعمیرات نیز استاندارد و شرایط فنی مورد نیاز را کسب نخواهد کرد. در واقع لوله‌های اسپیرال نوعی از لوله‌های فولادی هستند که با روش اسپیرال تولید شده‌اند.

ویژگی های فنی لوله اسپیرال چیست؟

این لوله مارپیچ غالبا از فولاد گالوانیزه و در اندکی موارد از آلومینیوم تولید می شود. علاوه براین لوله اسپیرال به جز ورق آهنی از جنس هایی مثل پلاستیک منعطف و فایبرگلاس نیز تولید می شود.

اسپیرال در اندازه های متنوعی تولید می شود. یکی از معمول ترین سایزهای تولیدی این لوله 20 فوت است، که برای حمل راحت تر در این ابعاد تولید می شود. انتقال لوله ها کار دشواری نیست و با کامیون به راحتی حمل و جابجا می شوند.

روش تولید لوله اسپیرال چیست؟

تولید لوله اسپیرال

برای تولید لوله اسپیرال از ورق استفاده می شود. در ابتدا ورق فولادی را از غلتک های تعبیه شده عبور می دهند، تا به صورت صاف و یکدست دربیاید. اگر لبه های دو طرف ورق دچار مشکلاتی مانند ترک خوردگی، بریدگی باشند دو طرف ورق را برش می زنند تا ایرادات آن رفع شود. سپس با 2 شیوه مجزا به تولید لوله می پردازند.

روش تک مرحله ای

تولید لوله به شیوه تک مرحله ای 3 گام دارد:

  • آماده کردن ورق
  • فرایند شکل دهی
  • فرایند جوشکاری داخل و خارج لوله

توضیح بیشتر اینکه برای تولید لوله با روش تک مرحله ای، اول بخش ابتدایی ورق ها را جوشکاری می کنند تا به هم متصل شوند. سپس دور لبه ها را صاف می کنند. در مرحله دوم لبه ورق ها را خم می کنند تا روی آن برآمدگی غیر قابل پرس ایجاد نشود.

نهایتا برای جوشکاری کردن ورق، اول داخل لوله را جوشکاری می کنند و سپس به جوشکاری بیرون لوله می پردازند. سرانجام لوله آماده شده را برش می زنند. این مرحله به خاطر سرعت کم جوشکاری زیرپودری زمانبر است.

روش دو مرحله ای

روش دو مرحله ای مشابه روش اول است فقط در این مرحله فرایند شکل گیری و جوش ورق با دستگاه GMAW انجام می شود. توضیح بیشتر اینکه فرایند جوشکاری در مرحله دوم با کمک چند دستگاه جوش زیرپودری انجام می شود. به همین علت سرعت تولید مرحله دوم نسبت به مرحله اول بیشتر است و به حدود 4 برابر آن می رسد.

انواع لوله های مارپیچ

انواع لوله مارپیچ

لوله های مارپیچی با توجه به کیفیتشان به سه گروه تقسیم می شوند

واجد شرایط

این مدل لوله از لحاظ کیفی با ویژگی های فنی و استانداردهای از قبل مشخص شده، همخوانی دارد و مورد تایید است.

ترمیم شده

این لوله از لحاظ کیفی مطابق با استانداردها نیست. اما می توان عیب آن ها را اصلاح و مجددا مورد استفاده قرار داد.

غیرقابل استفاده

مشکل این لوله ها اساسی بوده و از لحاظ ظاهری و کیفی قابل قبول نیستند. حتی اگر تعمیرات لازم بر این ورق انجام شوند باز هم بی فایده است و شرایط قابل قبول و مطابق با استانداردها را به دست نمی آورند.

استاندارد لوله اسپیرال چیست؟

لوله‌های اسپیرال، برای استفاده در صنایع مختلف، لازم است از استانداردهای مختلفی تبعیت کنند. برای کاربردهای آب‌رسانی از استاندارد AWWA-C200 و برای مصارف انتقال نفت و گاز از استانداردهای API-5L، IPS-MPI190، و PLD III پیروی می‌کنند. از جمله استانداردهای معتبر برای تولید لوله‌های اسپیرال می‌توان به AWWA C200 برای کاربردهای آبی و استانداردهای API 5L، IPS MPI190، و PLD III برای کاربردهای نفت و گاز اشاره نمود.

مزایا استفاده از لوله اسپیرال چیست؟

  • طول لوله با توجه به درخواست و سلیقه مشتری قابل تولید است. و مشکلی در سایز و طول لوله سفارشی وجود ندارد
  • هزینه ساخت این لوله در مقایسه با لوله درز جوش کمتر است و صرفه اقتصادی دارد
  • برای تولید این لوله نیازی به ماشین آلات و تجهیزات گران قیمت و پیشرفته نیست
  • درجه مقاومت بالا دربرابر شکستگی
  • قابلیت ساخت لوله در قطر بالا
  • شکل پذیری بالای لوله اسپیرال
  • نصب راحت
  • تحویل در زمان کوتاه
مزایای استفاده از لوله اسپیرال

معایب لوله اسپیرال

همان‌طور که ذکر کردیم، لوله اسپیرال مزایای زیادی دارد و به همین علت پرطرفدار است. اما این لوله دارای معایبی نیز می‌باشد که به شرح زیر است:

  • بیضی شکل شدن لایه رویی مقطع در زمان تولید
  • احتمال چروکیده شدن سطح خارجی لوله

کاربرد لوله اسپیرال چیست؟

لوله های اسپیرال معمولا در دو سایز 6 و 12متری ساخته و در صنایع مختلفی مورد استفاده قرار می‌گیرند که در ادامه این موارد را معرفی کرده‌ایم:

  • استفاده در صنعت برق
  • استفاده در صنعت آب و فاضلاب
  • استفاده در صنعت گرمایشی و حرارتی
  • استفاده در صنعت پتروشیمی و نفت

لوله اسپیرال دست دوم چیست؟

یکی از انواع این لوله‌های فولادی، لوله اسپیرال دست دوم است که به لوله‌ای گفته می‌شود که پس از استفاده در حمل و نقل مایعات، در صنایع دیگر نیز استفاده شود. آن دسته از لوله‌های اسپیرال که در خطوط انتقال گاز استفاده شده‌اند، به علت آن‌که پوشش مخصوصی دارند، در ساخت سازه‌های صنعتی نیز مورد استفاده قرار می‌گیرند. به علاوه از لوله اسپیرال در پایه پل‌های بزرگ یا ستون‌ها استفاده می‌شود که لازم است در چنین مواردی از استحکام لوله اطمینان حاصل کرد.

قیمت لوله اسپیرال متاثر از چه عواملی است؟

قیمت این مقطع فولادی متاثر از هزینه متریال اولیه، نوسانات قیمت بازار ارز، میزان عرضه و تقاضا، تورم، واسطه در خرید، برند تولیدکننده، هزینه حمل و نقل و غیره می‌باشد. با این وجود قیمت لوله اسپیرال فولادی با توجه به سایز و کارخانه سازنده متفاوت و از کیلویی 470/000 تا 480/000 ریال می‌باشد.

محاسبه وزن لوله اسپیرال چگونه انجام میشود؟

روش‌های مختلفی برای محاسبه وزن لوله اسپیرال وجود دارد که یکی از آسان‌ترین آن‌ها، استفاده از فرمول می‌باشد. به همین جهت در ادامه، فرمول محاسبه وزن لوله اسپیرال را آورده‌ایم:

طول لوله * 0.00785 * 3.14 * ضخامت لوله * ( ضخامت لوله – قطر بیرونی لوله) = محاسبه وزن لوله اسپیرال

جمع بندی

یکی از پر کاربردترین مقاطع فولادی انواع لوله ها هستند که در صنایع مختلف استفاده های زیادی دارند برای نمونه می توان به صنعت نفت و گاز برای انتقال مواد نفتی اشاره کرد. لوله های فولادی خود انواع مختلفی دارند که یکی از بهترین انواع آن ها لوله اسپیرال می باشد.

لوله اسپیرال به لوله های فولادی نورد گرم و مارپیچی گفته می شود، که در اندازه های ۸ تا ۱۲۰ اینچ تولید می شوند.
درون لوله اسپیرال به شکل صاف و یکپارچه در می آید تا از اصطکاک و مشکلات بعدی جلوگیری شود. و فقط یک درز به اندازه طول لوله بر روی سطح رویی آن ایجاد می شود. در این مطلب به توضیحات کاملی در خصوص لوله اسپیرال پرداخته شده است.

منبع(Resource): Spiral Welded Pipe

سوالات متداول

لوله اسپیرال چیست ؟

لوله اسپیرال به لوله های فولادی نورد گرم و مارپیچی گفته می شود، که در اندازه های ۸ تا ۱۲۰ اینچ تولید می شوند.
درون لوله اسپیرال به شکل صاف و یکپارچه درمی آید تا از اصطکاک و مشکلات بعدی جلوگیری شود. و فقط یک درز به اندازه طول لوله بر روی سطح رویی آن ایجاد می شود.

روش تولید لوله اسپیرال ؟

برای تولید لوله اسپیرال از دو روش تک مرحله ای و دو مرحله استفاده می شود. توضیحات تکمیلی در مورد روش تولید لوله در متن مقاله.

مزیت استفاده از لوله اسپیرال ؟

درجه مقاومت بالا در برابر شکستگی، قابلیت ساخت لوله در قطر بالا، شکل پذیری بالای لوله اسپیرال و … . سایر توضیحات در متن مقاله

کاربرد لوله اسپیرال ؟

استفاده در صنعت برق، استفاده در صنعت آب و فاضلاب، استفاده در صنعت گرمایشی و حرارتی، استفاده در صنعت پتروشیمی و نفت